Die boodskapperstaf of caduceus[1] (Latyn: cādūceus, van die Griekse κηρύκειον kerukeion, "staf") is die staf wat Mercurius in die Griekse mitologie en Hermes in die Romeinse mitologie gedra het. Die staf is ook deur ander boodskappers gedra, soos deur Iris, die boodskapper van Hera. Dit is ’n kort staf wat deur twee slange omstrengel word; dit het soms vlerke. In mitologiese ikonografie word dit dikwels vasgehou in die linkerhand van Mercurius, die boodskapper van die gode, gids van die afgestorwenes en beskermer van handelaars, herders, dobbelaars, leuenaars en diewe.[2] Dit word ook die Hermesstaf of Mercuriusstaf genoem.
Volgens sommige weergawes is die oudste bekende beelde van die boodskapperstaf van Mesopotamiese oorsprong: Die Sumeriese god Ningishzida het so ’n staf gedra wat dateer van 4000-3000 v.C.[3]
As ’n simboliese voorwerp verteenwoordig dit Hermes/Mercurius, en dus ook handel, beroepe of ondernemings wat met dié god te doen het. In die latere oudheid was die staf die basis van die astrologiese simbool van die planeet Mercurius. Dit verteenwoordig ook kwik (Engels: mercury). Daar word beweer die staf sal die slapendes wakker maak en dié wat wakker is aan die slaap maak. As dit op sterwendes gebruik is, was hul dood sag; as dit op afgestorwenes gebruik is, het hulle lewend geword.[4]
Die boodskapperstaf word dikwels verkeerdelik gebruik as simbool van die mediese beroep en gesondheidsorganisasies weens ’n verwarring met die tradisonele mediese simbool, die Staf van Asklepios, wat net een slang en geen vlerke het nie.